Het Brabantse dorp Oisterwijk
  en Operatie Market Garden

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen in en rondom Oisterwijk 12 geallieerde vliegtuigen neer. Niet alleen in Oisterwijk maar ook in de rest van Brabant kwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog veel Britse en Amerikaanse vliegtuigen neer. Deze toestellen, veelal bommenwerpers, werden vaak op hun terugweg van een bombardementsvlucht op Duitsland neergeschoten. Ze hadden vaak al boven Duitsland schade opgelopen door granaatscherven van de luchtafweerkanonnen of treffers van Duitse jachtvliegtuigen. De geallieerde 4-motorige bommenwerpers, waarvan vaak nog maar een aantal motoren werkten, verloren op hun terugweg dan vaak langzaam hoogte, ook al waren hun bommen al afgeworpen. Ze volgden dan meestal de kortste en snelste route naar Engeland en omdat ze langzaam en dikwijls alleen vlogen waren ze dan geliefde prooien van Duitse jagers.Duitse (nacht-)jagerbases waren er in Zuid-Nederland bij Gilze-Rijen en Venlo terwijl bij het vliegveld Eindhoven zwaar luchtdoelgeschut stond opgesteld.Beschadigde vliegtuigen probeerde dikwijls tussen de vliegvelden Gilze-Rijen en Eindhoven door te vliegen op weg naar de kust van Zuidoost-Engeland en kwamen dan zo over onze streek.

 

De meeste geallieerde vliegtuigen die in Noord-Brabant neerkwamen waren Britse toestellen en veel daarvan probeerde een noodlanding te maken. Dat was voor de Britten, die meestal in de nacht vlogen, extra moeilijk, ook al scheen soms de maan en hadden ze hun landing schijnwerpers aan. De Amerikaanse luchtmacht, die pas vanaf 1943 grootscheepse aanvallen op Duitsland ging uitvoeren, vloog bij daglicht en op grotere hoogte, veiliger voor luchtafweer.

 

Daarentegen, voor Duitse jagers die door geallieerde vliegtuigen werden beschadigd was er vaak nog wel de gelegenheid een noodlanding te maken op bijvoorbeeld een Duits vliegveld. Bij de luchtlandingen in september 1944 (Operatie Market-Garden) kwam de noordelijke aanvoerroute door de lucht richting de landingsgebieden iets ten noorden van Oisterwijk te liggen. De meeste vliegtuigen waren boven Oisterwijk en omgeving gedurende de drie zeer drukke dagen op 17, 18, en 23 September. Toen kwamen er ook verschillende Amerikaanse toestellen rondom Oisterwijk omlaag, mede door toedoen van het Duitse luchtafweer, dat vanaf 17 september in het agrarische gebied kerkhove ten westen van Oisterwijk stond opgesteld.                                  

 

 

 

 

 

Waarom kwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog in en rondom Oisterwijk zoveel vliegtuigen neer?
Het Nevelo sportterrein op 13 September 1944 met in de cirkel Duits luchtafweer geschut. links onderin het station van Oisterwijk.
(klik op de foto om te vergroten)

Zo was er op het toenmalige Nevelo sportterrein in Oisterwijk gedurende September al luchtafweer opgesteld voor de dekking van het spoorgebied bij de leerfabriek waar Duitse munitie werd geladen. Ook in de buurt van de udenhoutsweg en in de kerkhovensestraat stond vanaf 17 September Duits luchtafweer opgesteld.

 

Op Britse kerkhoven in Noord-Brabant liggen meer dan 1650 leden van het Britse vliegend personeel begraven. Dit aantal is het hoogste aantal van alle Nederlandse provincies! Amerikaanse slachtoffers werden elders in Nederland bergraven, zei rusten op een Amerikaanse begraafplaats in Margraten in Limburg.

 

                                                                                                                                                         

luchtafweer nevelo vergroot
Why did so many aircraft come down in and around Oisterwijk during the Second World War?