Het Brabantse dorp Oisterwijk
  en Operatie Market Garden

Aanval op de Duitse munitietrein op 16 September

Op 16 September 1944 werd in Oisterwijk een Duitse munitietrein aangevallen en vernietigd door geallieerde jachtvliegtuigen. Deze munitietrein stond opgesteld op een rangeerterrein tussen het Oisterwijkse treinstation en de spoorwegovergang bij de Heusdensebaan. Met behulp van Russische dwangarbeiders en later ook Oisterwijkse burgers probeerden de Duitsers de rond Oisterwijk opgeslagen munitie uit handen van de Geallieerden te houden. Bommen, granaten en munitie werden in die dagen volop door Duitse vrachtwagens weg gereden vanuit de munitie opslagplaatsen in de Oisterwijkse bossen naar het rangeerterrein in het dorp.

 

Het Geallieerde grondleger lag al bij de Belgische grens en vormde een ernstige dreiging voor de Duitsers. De Geallieerden hielden het gebied dat voor de lucht-landingen overgevlogen zou moeten worden scherp in de gaten en in de dagen voorafgaand aan operatie Market Garden voerde ze dan ook vele vluchten uit om het gebied schoon te vegen van eventuele gronddoelen. Veel grondaanvallen vonden er plaats, waarbij er beschietingen plaats vonden op Duits luchtafweer, vijandelijke troepenbewegingen, voertuigen, treinen, spoorweg-emplacementen, boten en andere gronddoelen.

Luchtfoto van de munitietrein
Attack on the German ammunition train on September 16

Enkele dagen voor 16 September probeerde een Typhoon jachtbommenwerper, een toestel onder andere uitgerust met vier 20mm boordkanonnen, al een aanval uit te voeren op een Duits luchtdoelgeschut bij het rangeerterrein in Oisterwijk. De Typhoon kwam met gesmoorde motor laag over De Lind op het geschut aangevlogen waar op dat moment juist een aantal Duitse treinwagons met munitie geladen stonden. De piloot gaf een vuurstoot met zijn boordkanonnen en gaf vervolgens vol gas en verdween weer aan de horizon. Deze beschieting is waarschijnlijk het gevolg geweest van de RAF fotoverkenningvluchten die in die dagen voorafgaand aan operatie Market Garden in het Brabantse luchtruim plaats vonden. Op 13 September werden er namelijk al Geallieerde jagers boven Oisterwijk gespot. Toen waren Spitfire fotoverkenningstoestellen van RAF No.542 squadron vanaf vliegveld Benson in Engeland al actief geweest boven Brabant. Na zulke verkenningvluchten werden de gemaakte foto’s meestal zo snel mogelijk ontwikkeld, onderzocht en geselecteerd op eventuele aan te vallen doelen.

 

Enkele dagen later, op 16 September, werden wederom geallieerde jagers boven Oisterwijk gespot. Rond 11:30 kwamen plots een aantal Canadese Typhoons laag achter elkaar op het rangeerterrein aangevlogen. De jachttoestellen waren van het 438 Squadron van de 143 Wing van de Royal Canadian Air Force en waren die ochtend met acht jagers opgestegen vanaf een vliegveld in het bevrijdde Brussel voor een verkenningsvlucht boven Brabant. Op dat moment stond er juist een lange Duitse munitietrein met wel dertig volgeladen wagons met munitie geparkeerd op het rangeerterrein. Elk van de Canadese toestellen was met wel acht raketten en vier 20mm boordkanonnen uitgerust en direct viel een aantal van de jagers de trein aan. In hun aanvalsvlucht werd de gehele Duitse munitietrein onder vuur genomen en wel met desastreuze gevolgen. De geraakte wagons ontploften met een enorme dreun uit elkaar en meerdere huizen grenzend aan het rangeerterrein werden door de enorme drukgolven beschadigd en zelfs verwoest. De schade was enorm. Rond 12:30 kwam er wederom Typhoon jachtvliegtuigen over Oisterwijk en ook nu vlogen ze op het rangeerterrein af. Deze jagers behoorde toe aan het RCAF 440 squadron, ook van de 143 Wing uit Brussel. Met zes toestellen kwamen ze aanvliegen en een aantal van hen viel de resterende wagons aan. Wederom volgden er enorme explosies en werden de wagons een voor een vernietigd. Als bij een wonder vielen er geen dodelijke slachtoffers tijdens deze aanvallen en raakten slechts 15 Oisterwijkers gewond. Zo’n twintig woningen en twee fabriekjes gingen verloren, en in de ruime omtrek sneuvelden vele ruiten en dakpannen. Van de Duitse treinwagons bleef uiteraard niet veel over. Na de aanval zouden de Typhoons  zijn door gevlogen naar Udenhout waar ook een Duitse munitietrein werd aangevallen. Deze trein stond bij het Udenhouts station opgesteld en werd op enkele wagons na vernietigd. De volgende dag werden de resterende wagons, die inmiddels op een zijspoor waren gezet, alsnog door een luchtaanval vernietigd. De munitie in deze trein was afkomstig uit de munitiedepots van Gilze-Rijen en Tilburg.

De foto’s hieronder tonen de vernietigende uitwerking van de ontplofte munitie op de treinwagons en de gebouwen in de omgeving.
Britse Typhoon jachtbommenwerpers

Een luchtfoto van de munitie trein gemaakt door de RAF op 13 September 1944. (klik op foto om te vergroten)